ผมว่า คำถามนี้ เป็นคำถามที่คนที่เรียนจบปริญญาตรี มักจะถามกัน ถ้าเป็นแต่ก่อนก็อาจจะถามว่า เราจะเรียนต่ออะไรดี เพราะต้องยอมรับว่า สมัยก่อน เรื่องวุฒิเป็นสิ่งที่สำคัญ คือ หลายคนก็อยากจะจบปริญญาโท เพราะมันมีโอกาสก้าวหน้าทางการงานมากกว่า
แต่พอมาสมัยนี้ ความคิดเริ่มเปลี่ยนไป เริ่มมีคนบอกกันมากขึ้นว่า จะไปเรียนทำไม เรียนเองก็ได้ เร็วกว่า และตรงประเด็นกว่าด้วย แถมอาจจะไม่ต้องไปเสียเงินเสียทองมากมาย
Master of Business Administration หรือ MBA ซึ่งเป็นหลักสูตรที่สอนด้านการบริหาร นับเป็นหลักสูตรหนึ่งที่คนจำนวนมากสนใจ เนื่องจากเหตุผล 2 ประการ คือ 1) ไม่ว่าจะจบอะไรมาในระดับปริญญาตรีก็เรียน MBA ได้ทั้งสิ้น และ 2) ไม่ว่าจะเป็นอาชีพไหน ณ จุดหนึ่ง ก็จำเป็นต้องมีทักษะในการบริหารทั้งสิ้น
กลับมาที่คำถามข้างต้น คือ “เรียน MBA ดีไหม” คำถามนี้บอกตรง ๆ ว่าตอบยาก มันขึ้นอยู่กับบริบทของแต่ละคน แต่ในฐานะที่เป็นคนที่เคยเรียน MBA และยังเป็นอาจารย์ที่สอนหลักสูตร MBA มาตลอด ขอตอบคำถามนี้แบบนี้แล้วกันครับ
1. เรามีวินัยในการเรียนพอไหม
ผมทราบครับว่า เดี๋ยวนี้ การเรียน Online มันทำได้ง่าย และมีเนื้อหาดี ๆ ไม่แพ้กับการเรียนในห้องเรียน ในหลักสูตร MBA เลย เพียงแต่ว่า สิ่งที่ท้าทายอย่างมากคือ ตัวเราเองนั่นแหละครับ ว่า เราจะมีวินัยในการเรียนแค่ไหน
เอาแค่ผมเป็นตัวอย่างก็ได้ครับ ผมชอบเรียน Online นะครับ แต่มีบาง Course เรียนมา 6 เดือนแล้ว ก็ยังไม่จบ ทั้ง ๆ ที่ถ้ามันเป็น Class เรียน ผมว่า 2 สัปดาห์ก็จบ
มันขึ้นอยู่กับวินัยส่วนบุคคลครับ การเรียน Online ไม่มีใครบังคับให้เราเรียน ข้อดีที่หลาย ๆ คนบอกว่า เรียนตอนไหนก็ได้นี่แหละครับ จะเป็นอุปสรรคอย่างใหญ่หลวง ทำให้เราไม่ได้เรียนสักที
เรียน MBA มันมี class กำหนดไว้ชัดเจน มีงานต้องส่ง มีข้อสอบที่ต้องผ่าน อันนี้แหละครับ จะช่วยให้เรามาเรียนและตั้งใจเรียน อ่านหนังสือ ก็ต้องบอกว่า ก็ขึ้นอยู่กับแต่ละท่านแล้วล่ะครับ ถ้าท่านบอกว่า ผมเรียนได้เอง มีวินัยสูง MBA อาจจะไม่จำเป็นสำหรับท่านก็ได้
2. เราเลือกวิชาเรียนเองได้ไหม
การเรียน Online มันมีความยากอันหนึ่งคือ มันมีเยอะแยะมากมาย จนบางครั้ง เราอาจจะเลือกไม่ถูกว่า สำหรับคนที่จะเป็น ผู้บริหาร ควรรู้เรื่องไหนบ้าง นอกจากนั้นความยากก็ยังอยู่อีกว่า แล้ว เราควรเรียนเรื่องไหนก่อนหลัง
หลักสูตร MBA ส่วนใหญ่แล้ว จะถูกวางแผนกันมาอย่างดีว่าเรื่องไหน ควรเรียน เรื่องไหน ยังไม่จำเป็นมากนัก วิชาไหน ควรเป็นวิชาบังคับ วิชาไหน ควรเป็นวิชาเลือก ถามว่า มันดี 100% เลยไหม ก็อาจจะไม่ถึงขนาดนั้น แต่กว่าจะเป็นหลักสูตรมาได้ มันผ่านการอภิปรายกับ ผู้ประกอบการ นายจ้าง คนเรียน รวมถึงคณาจารย์มาหลายรอบมาก ๆ
แต่ถ้าท่านคิดว่า ไม่หรอก เรารู้ตัวเองว่า อะไรควรเรียน อะไรไม่ต้องเรียน MBA ก็อาจจะไม่จำเป็นสำหรับท่าน
3. ถ้าเรียนแล้วไม่เข้าใจ ท่านมีคนให้ถามไหม
ข้อจำกัดอันหนึ่งของการเรียน Online คือ เรียนแล้ว เกิดไม่เข้าใจขึ้นมาจะทำอย่างไร ใช่ครับ หลาย ๆ ครั้งการเรียน Online มันก็มี Forum ให้เข้าไปถามตอบได้ แต่บางครั้ง คนตอบก็ตอบมาสั้น ๆ ซึ่งบางครั้งก็อาจจะไม่ทำให้เราเข้าใจได้อย่างถ่องแท้ การเรียน MBA ในชั้นเรียน มีข้อได้เปรียบเรื่องนี้อย่างมาก เพราะถ้าไม่เข้าใจ ผู้เรียนสามารถถามอาจารย์ได้ทันที หรือ ไม่ก็ถามเพื่อนร่วมชั้นก็ยังได้
แต่ถ้าท่านคิดว่า ไม่หรอก เราเรียนแล้วเราน่าจะเข้าใจหมด หรือไม่เป็นไร เรามีคนให้ถาม สะดวกมาก อันนั้น เรียนเองก็อาจจะได้ครับ
4. Connection จำเป็นไหม
การเรียนเองส่วนใหญ่ มักจะเป็นการเรียนเพียงคนเดียว ดังนั้นสิ่งที่อาจจะหายไปคือ Connection คือเรามักจะไม่ค่อยไปรู้จักกับคนอื่น ต่างจากการเรียนในชั้นเรียน โดยเฉพาะในหลักสูตร MBA ที่เราจะเจอคนที่หลากหลายมาก เราจบวิศว ฯ มา ก็จะเจอเพื่อนร่วมชั้นเรียนที่จบบัญชี จบหมอ จบสถาปัตย์ ฯ การที่เราได้รู้จักกับคนหลากหลายวงการนี้ จะมีประโยชน์อย่างมากในการทำงานของเราต่อไปในอนาคต ไม่ว่าเราจะเป็นผู้ประกอบการ หรือ เป็นผู้บริหารในองค์กรก็ตาม
แต่ถ้าท่านคิดว่าวิชาชีพที่ท่านทำ ไม่จำเป็นต้องรู้จักคนเหล่านี้ หรือท่านมีช่องทางอื่น ๆ ที่จะสร้าง Connection เหล่านี้ได้อยู่แล้ว MBA ก็อาจจะไม่จำเป็นเช่นกัน
5. ท่านสามารถได้เรียนรู้จากผู้มีประสบการณ์จริงได้มากแค่ไหน
การเรียน Online นั้น ส่วนใหญ่ มักจะเป็นการเรียนจากผู้สอนเพียงคนเดียวใน Course นั้น ๆ (หรือก็ไม่เยอะ) ดังนั้นโอกาสที่เราจะได้ไปเจอกับผู้บริหารองค์กรใหญ่ ๆ หรือผู้ประกอบการที่ประสบความสำเร็จมาก ๆ เป็นไปได้ค่อนข้างยาก ถึงแม้จะมีอยู่บ้าง แต่มันก็ผ่าน VDO clip ต่างจากการเรียน MBA (อันนี้ต้องบอกว่าในบางที่นะครับ ท่านต้องเลือกหลักสูตรที่เรียนด้วย) ท่านจะได้เจอกับคนที่เป็น CEO ระดับที่ว่า ถ้าเราไปนัดเจอเอง เพื่อจะไปขอเรียนรู้จากประสบการณ์จากท่านเหล่านั้น แทบเป็นไปไม่ได้เลย แต่การเรียน MBA หลายครั้ง อาจารย์ผู้สอนก็มี Connection กับผู้บริหารเหล่านั้น จึงเรียนเชิญท่านมาให้ความรู้ในชั้นเรียนได้
แต่ถ้าท่านเป็นผู้ที่มี Connection อยู่แล้ว สามารถนัดผู้บริหารระดับสูงในองค์กร เพื่อไปขอความรู้ได้ MBA ก็อาจจะไม่ได้ตอบโจทย์ท่านในเรื่องนี้
6. ปริญญาบัตรสำคัญสำหรับความก้าวหน้าของท่านมากน้อยแค่ไหน
ใช่ครับ ตอนนี้เรามาอยู่ในยุคที่ใคร ๆ ก็บอกว่า ปริญญาบัตรไม่สำคัญ แต่ในชีวิตจริง มันเป็นแบบนั้น 100% แล้วหรือยัง สมมุติว่าท่านสัมภาษณ์คน ๆ หนึ่ง คนแรกบอกว่าจบ MBA จาก Harvard คนที่สองบอกว่า เรียนเองจาก Youtube นอกเหนือจากนั้น ดูเหมือนกับว่า ท่านไม่ได้เห็นความแตกต่างชัดเจน (ก็คงเห็นยาก เพราะสัมภาษณ์ก็ใช้เวลาไม่นาน) แบบนี้ ท่านคิดว่า คนที่มี MBA จาก Harvard จะยังคงได้เปรียบไหม อันนี้ไม่มีผิดมีถูกครับ แต่ผมเชื่อว่าไม่มากก็น้อย ปริญญาบัตรมันก็ยังคงส่งผลอยู่ระดับหนึ่งทีเดียว
แต่ถ้าท่านบอกว่า ปริญญาบัตรมันไม่เกี่ยวกับผมหรอก ผมไม่ได้ใช้ทำอะไร การเรียน MBA ก็อาจจะไม่ได้ตอบโจทย์ท่านเช่นกัน
ดูเหมือนว่าผม ซึ่งเป็นอาจารย์สอนในหลักสูตรนี้ อาจจะมีความลำเอียงในการเขียนบทความนี้ออกไปทางว่า เรียน MBA กันเถอะ แต่ผมหมายถึงอย่างนั้นจริง ๆ นะครับ ท่านลองตอบคำถามข้างต้นดูดี ๆ ครับ บางที MBA อาจจะไม่ได้เป็นคำตอบสำหรับทุกคนนะครับ
สุดท้ายก่อนจบ ที่ผมอยากให้ท่านคิดดี ๆ เพราะการเรียน MBA ให้ประสบความสำเร็จนั้น ท่านต้องมีความพร้อม ทั้งในเรื่องของเวลา ผมรับรองได้ว่า มันใช้เวลาเยอะแน่ ๆ แล้วเรื่องค่าใช้จ่ายอีกต่างหาก สุดท้ายมันก็คือการวิเคราะห์ว่ามัน “คุ้ม” หรือไม่ ในฐานะอาจารย์ผู้สอน MBA ผมอยากให้เฉพาะคนที่คิดว่ามันจะได้ประโยชน์จริง ๆ กับเขามาเรียน ถ้าเป็นแบบนั้นมันจะดีทั้งสองฝ่าย แต่ถ้าคนที่คิดว่าไม่ใช่ แต่เข้ามาเรียน ผมว่ามันไม่มีอะไรดีเลยครับ
เอาเป็นว่าถ้าใครสนใจเรียน MBA และสนใจธรรมศาสตร์ด้วย เราอาจจะได้เจอกันครับ 🙂
อ่านบทความอื่น ๆ ได้ที่ www.NopadolStory.com หรือเข้าร่วมกลุ่ม Line@ ได้ที่ https://line.me/R/ti/p/%40nopadolrompho หรือฟัง Podcast Nopadol’s Story ได้ที่ https://nopadolstory.podbean.com/
