ผมอ่านหนังสือเรื่อง Homo Deus: A Brief History of Tomorrow ที่เขียนโดย Yuval Noah Harari จบ ถามว่าชอบไหม ก็ชอบระดับหนึ่ง คือมันเป็นงานที่ลึก และได้แนวคิดดี แต่พอมีคนอยากให้ช่วย Review บอกตรง ๆ ว่า Review ยากเหมือนกัน เพราะหนังสือมันเหมือนเล่าเรื่องไปเรื่อย ๆ เลยขอเป็นแบบนี้แล้วกันครับ ขอทำเป็นสิ่งที่ผมได้เรียนรู้จากการอ่านหนังสือเล่มนี้ แบ่งเป็นข้อ ๆ ดีกว่าครับ อาจจะไม่ได้ปะติดปะต่อกันแบบในหนังสือ แต่ผมเลือกที่ผมชอบและได้เรียนรู้มาเล่าให้ฟังแล้วกันครับ

เอาล่ะครับ เริ่มเลยครับ

1. ในอดีตมนุษย์ยังเห็นสัตว์เป็นใหญ่ (Animism) เรามีความเชื่อว่าภูเขา แม่น้ำ มาจากสัตว์ หรือแม้กระทั่งตัวมนุษย์เองก็มาจากสัตว์ ต่อมามนุษย์ทำการเกษตร เราจึงต้องพึงสภาพอากาศ ซึ่งเราควบคุมไม่ได้ มนุษย์จึงเชื่อเรื่องเทพเจ้าและศาสนา (Theism)

2. ต่อมาเมื่อเรามีการพัฒนาทางด้านวิทยาศาสตร์ เราเริ่มสนใจเรื่องของตนเองเป็นหลักที่เรียกว่า Humanism

3. ตัวอย่างของ Humanism เช่น การชอบเพศเดียวกัน ซึ่งถ้าเป็นแต่ก่อน ถือว่าผิดหลักศาสนา แต่ปัจจุบันเป็นสิ่งปกติที่เรารับได้ หรือระบบประชาธิปไตย ที่เปิดโอกาสให้คนได้ตัดสินใจได้โดยอิสระ หรือระบบทุนนิยม ที่ทำให้คนเลือกสินค้าหรือบริการตามใจชอบ

4. สิ่งที่มนุษย์มีเหนือสัตว์อื่นคือจินตนาการที่กว้างไกลกว่า และก่อให้เกิดความร่วมมือกันได้มากกว่า

5. มนุษย์สร้างความเชื่อต่าง ๆ กันขึ้นมาเอง และความเชื่อมันเกิดขึ้นจากที่การที่คนรอบข้างเราก็เชื่อในสิ่งนั้นเช่นกัน เช่น ความเชื่อในศาสนา หรือ ความเชื่อของการมีประเทศ เป็นต้น

6. หนึ่งในแนวคิดของ Humanism คือ Liberalism ซึ่งเชื่อว่าแต่ละคนไม่เหมือนกัน มีอิสระในการเลือกจะทำหรือไม่ทำอะไร และคนเราจะรู้จักตัวเราเองได้ดีที่สุด

7. คนเราคือที่รวมของ Algorithm ต่าง ๆ เพื่อทำการประมวลผล เพื่อตัดสินใจ

8. คนเราอาจจะไม่ได้มีเสรีในความคิด 100% อาจมีสิ่งแวดล้อมภายนอกมาปรับแต่งความคิดของเราได้

9. เราอาจจะไม่ได้รู้จักตัวเราเองได้ดีที่สุด บางทีพวก Data Analytics ต่าง ๆ อาจจะรู้จักตัวเราเองดีกว่าตัวเราเองซะอีก

10. งานในปัจจุบันของมนุษย์อาจจะหายไป เพราะจะมี Algorithm ต่าง ๆ มาแทนการทำงานของมนุษย์แต่ก็จะมีงานใหม่ขึ้นมา สุดท้ายมนุษย์ก็ยังคงเป็นเจ้าของ Algorithm หรือไม่แน่ Algorithm ก็สามารถเป็นเจ้าของ Algorithm ต่าง ๆ ได้เช่นกัน

11. ปัจจุบันการแบ่งชนชั้น จะแบ่งตามความรวยความจน แต่ในอนาคต การแบ่งชนชั้นจะทำตามระดับสติปัญญา จะมีกลุ่มคนที่เรียกว่า Super Human ที่มีความฉลาดมากกว่ามนุษย์ธรรมดาหลายเท่า

12. ต่อไปมนุษย์อาจจะแบ่งเป็น 2 กลุ่มคือ Homo Sapiens ก็คือมนุษย์ธรรมดา กับ Homo Deus คือมนุษย์แบบ Super Human

13. ต่อไปเราจะก้าวเข้าสู่ยุค Dataism ซึ่งหมายถึงมนุษย์จะถูกมองเป็น Data Processing Unit เท่านั้น ทุกอย่างจะกลายเป็น Data ทั้งหมด

14. คำถามที่น่าสนใจคืออะไรจะสำคัญกว่ากันระหว่างสติปัญญา (Intelligence) หรือ จิตสำนึก (Consciousness)

นั่นคือสิ่งที่ผมสรุปได้แบบคร่าว ๆ จากหนังสือเล่มนี้ครับ คงเป็นประเด็นสำคัญ ๆ ประมาณนี้นะครับ

อ่านบทความอื่น ๆ ได้ที่ www.NopadolStory.com หรือเข้าร่วมกลุ่ม Line@ ได้ที่ https://line.me/R/ti/p/%40nopadolrompho หรือฟัง Podcast Nopadol’s Story ได้ที่ https://nopadolstory.podbean.com/