จริง ๆ ผมเคยได้ยินสมการนี้มานานพอสมควรแล้วนะครับ ที่ว่ากันว่า Ego คือส่วนกลับของ Knowledge และก็ว่ากันว่า สมการนี้ ไอน์สไตน์ เป็นคนพูด จริง หรือไม่จริงไม่ทราบ แต่ประเด็นคือสมการนี้ไม่ว่าจะเป็นใครคิดผมว่ามันเป็นจริงนะครับ
เอาง่าย ๆ ครับ คนที่มี Ego มาก เขาจะมีความรู้สึกว่า เขาเก่งที่สุด และเมื่อเขารู้สึกอย่างนั้น แน่นอนเขาจะไม่ยอมฟังใคร และเมื่อเขาหยุดฟัง หยุดเรียนรู้อะไรใหม่ ๆ มันก็ทำให้เขาไม่สามารถได้รับความรู้ใหม่ ๆ ได้อีก
ว่ากันว่า วันใดที่เรารู้สึกว่า เราเก่งที่สุดแล้ว วันนั้นคือวันที่เราขึ้นถึงจุดสูงสุดแล้ว ที่เหลือคือขาลง เพราะเราจะไม่พัฒนาตัวเองไปอีกแล้ว
ต่างจากคนที่มี Ego ต่ำ ๆ คนเหล่านี้ ยังคิดว่าตัวเองไม่ได้รู้อะไรมากมายหรอก ต้องเรียนรู้อีกหลาย ๆ เรื่อง คนเหล่านี้จึงมักจะพัฒนาตนเองอย่างต่อเนื่อง ก็เลยทำให้คนเหล่านี้เป็นคนที่จะมีความรู้เพิ่มขึ้นเรื่อย ๆ
และเคยสังเกตเหมือนผมไหมครับ คนที่เขาเก่งมาก ๆ เขาจะเป็นคนที่มีความนอบน้อม เป็นคนที่ฟังคนอื่นเยอะกว่าที่จะมาพูดมาเล่าความเก่งของตนเอง ในขณะที่คนพูดเยอะ ๆ โม้มาก ๆ ส่วนใหญ่มักจะไม่ค่อยเก่งสักเท่าไร มันก็คงเป็นไปตามสมการข้างต้นนี่แหละครับ
คราวนี้อีกประเด็นคือ แล้ว Ego นี่มันมาจากไหน
ผมเชื่อว่าคนส่วนใหญ่มี Ego ครับ เรามีความภาคภูมิใจในตัวเอง เราอยากได้รับการยกย่อง ซึ่งจริง ๆ มันก็ไม่ใช่เรื่องแปลกหรือผิดปกติแต่อย่างใด เพียงแต่ว่า เราจำเป็นให้มันอยู่ในระดับที่ไม่สูงมากนัก เพราะถ้าเราเริ่มเชื่อว่าเราเก่งสุด ดีสุด ไม่มีใครเท่าแล้ว ก็เหมือนกับเราปิดประตูไม่รับสิ่งใหม่ ๆ ที่เข้ามา อย่างที่บอกไปแล้ว
เจ้า Ego นี่มันโตตามคำชมที่เราได้รับจากคนอื่นครับ มันโตขึ้นจากการได้รับการยกย่องเอาอกเอาใจจากคนอื่น บางทีเราอาจจะเคยเห็นคนธรรมดา มีตำแหน่งหน้าที่ปกติ ก็เป็นคนที่นิสัยดี น่ารัก แต่พอเขาเริ่มเติบโตขึ้น มีตำแหน่งใหญ่โตขึ้น หลาย ๆ ครั้งเราจะเริ่มสังเกตว่าเขาเริ่มเปลี่ยนไป ดูเป็นคนหยิ่ง หรือเริ่มมีลักษณะการดูถูกคนมากขึ้น นั่นแหละครับ เป็นอาการของ Ego ที่มันเติบโตมากขึ้นในตัวเขา
อีกอย่างหนึ่งที่ทำให้ Ego โตขึ้น คือฐานะเราครับ เราอาจจะเคยเจอคนที่ตอนแรก ๆ ก็ไม่ได้รวยอะไร แต่พอมาจุดหนึ่งประสบความสำเร็จไม่ว่าจะทางใด เริ่มมีความร่ำรวย เท่านั้นแหละ เขากลายเป็นคน “เยอะ” ไปทันที ที่น่าสนใจคือ เขากลับเป็นคนที่ดูถูกคนจน ๆ ที่ครั้งหนึ่งเขาก็เคยเป็นนั่นแหละ
หรือไม่ก็เป็นเพราะอาชีพ โดยเฉพาะอาชีพที่มีเกียรติได้รับการยกย่องมาก ๆ เช่น หมอ หรือ อาจารย์ ใหม่ ๆ ก็ไม่มีอาการแบบนี้ครับ แต่อาชีพเหล่านี้ วัน ๆ มีแต่คนยกมือไหว้ จน Ego ในตัวของบางคน มันเหมือนได้รับอาหารจนอิ่ม แล้วก็ขยายใหญ่ขึ้นเรื่อย ๆ เราจึงเห็นคุณหมอหรืออาจารย์บางคน “เยอะ” อีกเช่นกัน
ผมย้ำนะครับ ผมไม่ได้เหมารวมว่าคนมีตำแหน่งใหญ่ทุกคน คนรวยทุกคน หรือคนที่เป็นหมอหรืออาจารย์ทุกคน จะเป็นคนที่มี Ego สูง หรือมีนิสัยแย่ ๆ กันหมดนะครับ เอาเข้าจริง ผมว่าเป็นส่วนน้อยด้วยซ้ำ เพียงแต่ว่า เราต้องเตือนตัวเองอยู่เรื่อย ๆ ครับ ไม่เช่นนั้นวันหนึ่งถ้า Ego เรามันเติบโตแข็งแกร่งเมื่อไร วันนั้นมันจะไม่มีใครเตือนเราได้เลย เพราะเราจะบอกกับคนเตือนว่า “คุณเป็นใคร ถึงจะมาเตือนผม/ดิฉัน”
และนั่นแหละครับ ที่เป็นหนทางที่สั้นที่สุดที่จะนำเราไปสู่ความล้มเหลวครับ
อ่านบทความอื่น ๆ ได้ที่ www.NopadolStory.com หรือเข้าร่วมกลุ่ม Line@ ได้ที่ https://line.me/R/ti/p/%40nopadolrompho
